Pro su Sardu! (Ma semper in italianu) 

de Marco Piras

So torradu pagas dies a oe de unu atopu de ativistas de lìnguas minorizadas in Euskal Herria, in sa tzitade de Gasteiz, ma apo tentu sa sorte di bìere finas sa tzitade de Bilbo e una bidda pitichedda in sa Navarra.  

Cosas medas m’ant ispantadu de cussa terra, ma una prus de àteras chi est acapiada a sa temàtica de sa lìngua m’at dadu meda de pensare: totu su chi pertocat sa polìtica est iscritu in sa lìngua issoro, su bascu, totu!  Chi siant manifestos, boladoreddos, iscritas in is muros. E sena nimancu unu faeddu in castillianu.  

Calincunu diat pensare chi est aici ca su bascu dd’allegant giai totus, ma no: ddoe at gente meda chi ddu faeddat pagu e nudda. Chie iscriet ddu faghet in bascu ca a iscrìere in bascu est unu isseberu polìticu, est a ammostrare a chie ses, est a gherrare pro sa lìngua tua.  

In Euskal Herria est unu isseberu polìticu a iscrìere totu in bascu, e in Sardigna est unu isseberu polìticu a iscrìere e faeddare in sardu o in italianu. Prus che totu cando una persona o una organizatzione tenet una responsabilidade polìtica: cando est o rapresentat unu partidu o unu assòtziu, cando est intro de is istitutziones, cando faeddat cara a personas medas. 

Sa prus parte manna de partidos e assòtzios indipendentistas sardos, si prenent sa buca de slogan chi nosi narant cantu siat de importu sa lìngua sarda pro issos, narant chi tocat a dda faeddare e a dda fàghere bìvere etc.  

Ma poi de chi andamus a bìere su chi iscrient in is comunicados e in is arretzas sotziales, chi andamus a iscurtare una debata pùblica, no agatamus e no iscurtamus giai mancu unu faeddu in sardu, francu su nùmene de s’organizatzione issoro o carchi slogan – mancari  sa prus parte de issos faeddent e cumprendant su sardu. 

S’iscusa est giai semper sa matessi “eh ma tanti non ci capiscono”.  Paret chi abetent a unu benidore indefinidu in ue totu is sardos ant a torrare a faeddare sa lìngua cosa nostra, unu benidore chi non at a arribare mai chi sighimus a impreare semper s’italianu.  

In prus a nàrrere “tanti non ci capiscono” est fàula manna: sa prus parte de is sardos, mancari non ddu faeddent bene o non costument a ddu faeddare in su fitianu, podent cumprèndere su sardu.  

E poi chie diat dèpere èssere a imperare sa lìngua, si non chie cheret una Sardigna indipendente, chie narat de gherrare pro chi sa lìngua non morrat? A non ddu impreare mai est unu isseberu polìticu ebbia, est unu issebereu chi agiudat sa lìngua italiana a bochire sa lìngua sarda e cun issa su pòpulu sardu. Ca non ddoe at pòpulu sardu sena de lìngua sarda. 

A faeddare e iscrìere DE lingua sarda sena de faeddare e iscrìere IN lìngua sarda non tenet sentidu perunu, est comente de faeddare de una istàtua de unu museo chi si depet tutelare, mancari finas “valorizare”, ma est e abarrat comente dda bidimus palas de sa bidriera in su museu: firma e sena de vida. 


Imàgini: Marco Piras

Cumpartzi • Condividi

Un commento

  1. Seu de acórdiu. Deu dda pentzu comenti de tui. Su de no èssiri stétius pesaus in sardu no est nexi nosta. Ma chi no s’incuraus de mudai is cosas, po is chi ant a bènniri a pustis de nosu, eus a tènniri sa própiu curpa. S’arresponsabbilidadi chi teneus òi est sa de fueddai sa língua nosta.

Lascia un commento / Cummenta

Il tuo indirizzo email non sarà pubblicato. I campi obbligatori sono contrassegnati *

Captcha in caricamento...