
Corpus in avolotu
Sàbadu passau, 28 de làmpadas, in Thàthari, su movimentu queer sardu nc’at pesau sa Festa de sa barrosia Lgbtqi+ sarda. Su tema fiat sa centralidadi de su corpus, de sa carena rebella, che logu polìticu.
S’importu de custu tema est mannu, in sa teoria polìtica. Bastat a mentovai sa biopolìtica de su corpus in Michel Foucault e sa necropolìtica in Achille Mbembé. Scideus aici de Foucault ki ònnia podèriu funtzionat disciplinendi is corpus, est a nai no sceti oblighende-ddus a assumi positzionis e pòsidas, ma prus ki totu guvernendi sa sessualidadi, su disiju, sa “populatzioni”, est a nai is polìticas demogràficas e sa famìlia. De Mbembé scideus puru ki sa polìtica in su colonialismu prus ki disciplinai is corpus ddus at derrutus, bocendi a millionis de personis, segundu tècnicas importadas a pustis in Europa de is nazistas, e aplicadas oindì in Gaza contra a is palestinesus. Scideus puru ki is corpus de is dominaus funti grisaus, ino fait a ddus disijai, si s’istèsiant de su modellu egèmoni. E aici podeus cumprendi fenòmenus ki nosi pertocant ke sardus, est a nai ca s’acentu nostru, e sa limba, siant grisaus. Ovviamenti, sa carena si ndi fùrriat puru a logu printzipali de resistèntzia. Sa carena gherradora, sa carena de is fèminas ki nant ca no, sa carena ki no si cruat a su binarismu, e is abilidadis linguìsticas corporalis ki refudant a pèrdiri s’acentu e sa limba insoru, Su poderiu timit a is carenas lìberas e ddas pirsighit, comenti eus biu in Ungaria, ca in su cuntrollu de is corpus s’incruxat totu.
Calisisiat personi curiosa podit aprofundiri custus temas, aberendi ònnia calidadi de sienda in su computer cosa sua.
Presenti in sa literadura iscientìfica, sa kistioni de sa carena est ausenti in sa polìtica sarda. Esistit sceti in custas Festas de sa barrosia queer, chi, de annos meda, tenint unu sucessu populari immensu. Su primu Gay Pride si fiat fatu in Casteddu in su 2012, in su Poetu. De repenti at tentu una respusta enormi, ca unu muntoni de genti nc’est acùdia. Polìticus meda puru, ma kentza a ddi cumprendi su sentidu. Ma custa est sa misèria insoru, ca pagu cosa cumprendint.
In Sardigna, ddoi funti duas cosas ki funti invisìbilis a sa polìtica, una est sa limba, e s’atra est pròpiu sa carena, su corpus. Is duas cosas no funti cumpletamenti distintas, ma oi, torru a nai, bollu fueddai de s’ausèntzia de su tema de su corpus.
No est una particularidadi sarda, custa, ma est generali in sa polìtica de manca e anticolonialista. Dipesh Chakrabarty, est unu teòricu de su pensamentu postcoloniali. Imoi est buskendi atra cosa puru, in pitzus de s’importu a donai a is ki tzèrriat kistionis planetàrias, est a nai ki pertocant s’amesturu umanus-natura in su cambiamentu de sa Terra. In su libru suu rexenti The Climate of History in a Planetary Age (2021: “Su clima de s’istòria in un’època planetària”) custu grandu studiosu tocat kistionis ke su clima mudau, s’ispainamentu de malaidias noas, su mudamentu de paisaju e natura fatu de is umanus. Comente atros istudiosos de oi, cunsiderat ca su fueddu “ecologia” est beçu e “umanocèntricu”, ca pigat sa natura ke cosa oposta a s’umanu. Ma, aintre custus arrexonus de grandu interessu, fueddat de corpus e carena puru.
Indianu, Chakrabarty partit critikendi su maistru suu e grandu spainadori de su pensamentu de Gramsci in su mundu, Ranajit Guha, connotu po s’òbera sua Elementary Aspects of Peasant Insurgency in Colonial India (1983 : « Aspetus elementaris de s’insurretzioni massarja in s’Ìndia coloniali »).
Is “istùdius de sa subalternidadi”, a sa manera de Guha, kistionendi de Ìndia no ant pigau in cunsideru is castas, e prus ki totu is castas de is pàrias, ki de nòmini insoru pròpiu tocat a tzerriai a manera correta « Dalìt ». Certu, si ndi fueddat. Però su puntu de ita no si ndi allegat po nudda est su, narat Chakrabarty, de su corpus, o precisamenti de sa carena umiliada Dalìt. Mancai si pothat kistionai de therakia o inserbidoramentu de sa genti ki traballat, no si fueddat de corpus e de carena, sublimande-ddas in categorias ke “massaria”, “classe oberaya”, etc. Ma su corpus umiliau est marcau po mori de sa casta e de is regulas suas de esclusioni. Pigaus po essempru su marcamentu de su corpus de is sardus cun s’acentu, cun sa limba, e cun atra cosa (s’aspetu fìsicu etotu, sa bisura). De sèculus nosi narant ki su corpus sardu est prenu de difetus « congènitus ». S’acentu e sa limba de su corpus funti abilidadis, e a su corpus funti acapiaus inestricabilmenti. S’acentu e sa limba sardus sunt grisaus e is corpus acapiaus a custas abilidadis acabant de podiri essiri disijaus, e ndi torrant grisaus issus puru. Duncas, po mori de un’abilidadi nostra linguìstica ke s’acentu o sa limba, nosatrus seus inferiorizaus. A manera simbillanti, su corpus de is Dalìt est grisau ca est cunsiderau brutu e impuru de is atras castas po rexonis ritualis. No si podit tocai, né castiai, disijai e nemancu fragai. Aici etotu, su corpus queer est biu ke brutu, impresentàbili publicamenti, cosa de cuai in s’armuà mentovadu, ca marcau ke in foras de sa costitutzioni esclusivamenti binària/eterosessuale de sa madrighe dominadora de oindì.
In su pensamentu ki dòminat in sa manca e in s’indipendentismu sardu (by-prodotu locali de su cunformismu de sa manca italiana, est a nai de sa prus tonta e sa prus pagu-bessia de su mundu) fartat cumpletamenti una teoria materiali de su corpus. Su corpus est biu ke cosa personali sceti, medicalizau, o palinsestu de modas e de formas comunicativas. Sa personi est mesturu de carena e de cussèntzia, ma in custu pensamentu sa personi (antzis, s’òmini bidu ke mascu eterosessuali studiau e bastanti ricu, biancu opuru assimilàbili a is biancus) dda spiegant po sa cussèntzia e bastat. Ma sa personi kentza corpus no esistit, mentris kentza cussèntzia, ndi seus prenus.
Chakrabarty torrat a pigai unu pensamentu bellu meda de Frantz Fanon, su psikiatra geniali de sa mòvida anticolonialista de a pustis de sa gherra. In Peddi niedda, màscaras biancas (Peau noire, masques blanches) cosa sua, Fanón at nau ca sa personi niedda no est propietària autònoma de sa carena sua, ca sa cussèntzia ki ndi tenit est “filtrada” de sa percetzioni de personis allenas, una percetzioni fundada in su razismu. Ònnia manjanu, candu si pesat e si càstiat a su sprigu, sa personi niedda biit cun custu filtru sa bisura sua.
E cun cali filtru, dònnia dii, si bieus nosatrus sardas e sardus, in sa carena e in is abilidadis ki teneus? Si assogetaus, castiendisì in su sprigu, pensaus ki seus nosatrus su problema, mentris su fatu est ki teneus unu problema, su de su filtru ki est narendi Fanón.
Duncas, gràtzias meda a su movimentu queer sardu, po ponni sa kistioni, e pobaritus is ki pensant ki sa Festa de sa barrosia queer siat sceti carraxu, e no s’eventu polìticu de massa prus de importu in Sardigna, ca sa kistioni de su corpus, de sa carena, cun totu sa materialidadi sua, est su logu cruciali de sa cumbata polìtica de totus, in Sardigna. O mellus, ddu depiat èssiri.
Imàgini: mimesis-scenari.it
Un commento
Lascia un commento / Cummenta
I commenti saranno sottoposti ad approvazione prima della pubblicazione.
Interessante!
Candho a propósitu de sardu e de limba apo “furriau pentzamentu” (e chentza che fuliare s’italianu, una chimbantina de annos como) e mi che seo torrau a su sardu, cumbintu chi tocàt a cùrrere totus a torrare a sa limba nosta (e no solu is chi dh’iant fuliada ma fintzes cussos cricandho sèmpere de prus de dha fuliare). Traficandho in is libbrerias mi fut capitau de agatare e lìgere “Il negro e l’altro” de Frantz Fanon (nùmene chi ia inténdhiu in su “Circolo Città-Campagna” (Maistos Antonello Satta e Eliseo Spiga) a propósitu de “I dannati della terra”. E geo, “mutatis mutandis” iat cumpréndhiu in cussa letura su tìtulu “Il Sardo e l’Altro” e cun totu su chi si iat a pòdere precisare e aciùnghere sèmpere de prus cumbintu cun arrexone.
Sa chistione chi narat Mongili est prus larga e generale ma in cue seus.